Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 günlük prim baz alınarak oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları sağlayan vatandaşlar daha erken emeklilik imkânı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde kısmi emeklilik fırsatı sağlanıyor. Yaş ve sigortalılık süresi dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için çeşitli prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü koşullarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül cazip bir seçenek sunuyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40–49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1800 prim günü temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.